قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان چیست؟

سازمان امور مالیاتی برای ساماندهی واحدهای صنفی و تجاری، قانون مشخصی را تعریف کرده است. قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، دستورالعمل این سازمان برای نحوه ثبت نام و پرداخت مالیات است. کلیه اشخاصی که در قانون مشخص شده است، باید برای ثبت نام در سامانه مودیان اقدام کنند. بدون ثبت نام در این سامانه، امکان دریافت پایانه های فروشگاهی pos وجود دارد اما در صورت وجود مشکل در پرداخت مالیات، جریمه‌های سنگینی در انتظار مودی خواهد بود.

 

 

 

سامانه مودیان چیست؟

سامانه مودیان پل ارتباطی سازمان امور مالیاتی با مشمولان دریافت صورتحساب الکترونیک مالیات است. برای تمامی ثبت نام کنندگان در این سامانه، کارپوشه و پروفایل اختصاصی تعریف شده است. هر پروفایل هم دارای کد یکتا شناسه است که مختص به واحد صنفی تعریف می‌شود. در پروفایل هر مودی، تبادلات مالی و صورتحساب‌های الکترونیک مالیاتی گذاشته می‌شود. مرجع نهایی ثبت، صدور و استعلام صورتحساب الکترونیکی مالیات، سامانه مودیان است. بنابراین به عنوان یک فعال صنفی باید نحوه کار با این سامانه را آموزش ببینید.

حافظه مالیاتی چیست؟

حافظه مالیاتی یک ابزار سخت افزاری یا نرم افزاری برای ثبت و نگهداری اطلاعات مندرج در صورتحساب‌های الکترونیکی جهت انتقال آنها به سامانه مودیان گفته می‌شود.

شرط قانونی بودن یک حافظه مالیاتی، ثبت آن در سامانه سازمان مالیاتی و اختصاص شناسه یکتا توسط سازمان به آن است.

 

تمامی مشمولان پرداخت مالیات که از درگاه‌های الکترونیکی و پایانه‌های فروشگاهی استفاده می‌کنند، موظف به ثبت نام در سامانه مودیان هستند. اما اینکه چرا باید از قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان تبعیت کنیم، بحث دیگری است. پرداخت مالیات روز به روز در حال تغییر و تحول است. نحوه دریافت اظهارنامه‌های مالیاتی و صدور صورتحساب‌های مربوط به آن، در حال الکترونیکی شدن است. نحوه کار و آموزش ثبت نام در سامانه مودیان، چیزی نیست که بخواهید از آن غفلت کنید. جریمه‌های مالیاتی سنگین در انتظار مشمولانی خواهد بود که صورتحساب خود را به موقع پرداخت نکنند. پر کردن اظهارنامه دستی برای واحدهای صنفی دارای درگاه الکترونیک در حال حذف شدن است. برای فعالان اقتصادی در سامانه مودیان، صورتحساب الکترونیک صادر می‌شود.

 

چگونه در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنیم؟

برای ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی کشور باید به آدرس سامانه مودیان وارد شوید. پس از آن می‌توانید مراحل ثبت نام را گام به گام جلو بروید. در مجموع، 8 مرحله زیر قبل از فعال شدن سامانه الکترونیکی برای هر مودی وجود دارد:

 

1. ورود به پیش ثبت نام

2. تایید شماره همراه

3. ثبت و تایید اطلاعات شخصی اصلی

4. ثبت اطلاعات پایه (شرکا و اعضا)

5. تایید نهایی اطلاعات توسط مودی

6. ارسال اطلاعات کاربری ثبت نام

7. ورود به ثبت‌نام و تکمیل اطلاعات

8. تایید نهایی توسط مودی

با ورود به سامانه مودیان مالیاتی، تمامی پرونده‌های الکترونیک مالیاتی مرتبط با کد ملی مودی به او نشان داده می‌شود. بنابراین هر مودی ممکن است چندین پرونده و صورتحساب الکترونیک مالیاتی در کارپوشه خود داشته باشد. شما می‌توانید برای ورود اولیه از نام کاربری و رمز عبوری که در گذشته برای ارائه اظهارنامه خود در اختیار داشتید استفاده کنید. پس از آن باید ثبت نام خود را کامل کرده و اطلاعات کاربری جدید دریافت کنید. 23% جریمه برای عدم ثبت نام در سامانه مودیان امور مالیاتی، در نظر گرفته شده است. با این وجود بهتر است هر چه زودتر برای ایجاد پروفایل اقدام کنید.

 

مشمولین قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان

تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که از طرف سازمان امور مالیاتی مشخص می‌شوند، موظف به ثبت نام در سامانه مودیان الکترونیکی هستند. قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در این خصوص شفاف عمل کرده است.

بر اساس بند ج ماده 1 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع فصل‌های چهارم و پنجم باب سوم ق.م.م مشمول ثبت نام در سامانه مودیان هستند. همچنین هیئت وزیران طی نامه شماره ۶۳۱۵ مورخ ۱۴۰۰/۰۱/۲۴ فهرست مودیانی که تا اطلاع بعدی ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان نیستند، به شرح زیر اعلام نمود:

۱- اشخاص حقیقی موضوع ماده ۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم

۲- اشخاص حقیقی موضوع ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌های مستقیم

۳- صاحبان مشاغل (اشخاص حقیقی) گروه سوم موضوع آیین ­نامه اجرایی ماده (۹۵) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم (مصوب 1394)؛ مشروط بر آن که صرفا فروشنده و ارائه کننده کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده باشند

 

تبصره – مشاغل و حرف مشمول فراخوان شماره ۳۱۰۹۲/۲۶۸/د مورخ ۱/۷/۱۳۹۸ سازمان مالیاتی، مشمول تبصره ماده (۲) قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان نخواهند بود. به بیان دیگر، 15 گروه شغلی موضوع تبصره (۲) ماده (۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم و همچنین مشاغل موضوع جزء (۲) بند (ح) تبصره (۶) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور موظف به ثبت نام در سامانه مودیان هستند.

 

جریمه تبعیت نکردن از قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان چیست؟

• عدم صدور صورتحساب الکترونیکی: 10% از مجموع مبلغ فروش بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا 2 میلیون تومان از فروشنده دریافت می‌شود

• عدم اعلام شماره حساب بانکی: 10% از مجموع مبلغ فروش بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا 2 میلیون تومان از فروشنده دریافت می‌شود و آن واحد از معافیت‌های مالیاتی محروم می‌گردد

• عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار: 2% مبلغ صورتحساب یا 2 میلیون تومان جریمه فروشنده خواهد بود

• گزارش نکردن فروش: 1% از مبلغ فروش گزارش نشده یا 1 میلیون تومان از فروشنده به عنوان جریمه دریافت می‌شود.

• عدم تعلق جرایم مالیاتی: در صورت صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، از طریق سامانه، جریمه های مالیاتی مربوط به عدم صورت حساب الکترونیکی، به مودی تعلق نخواهد گرفت.

برای عدم عضویت در سامانه مودیان، عدم استفاده از پایانه فروشگاهی، عدم استفاده از حافظه مالیاتی، استفاده از حافظه مالیاتی متعلق به سایر مودیان و واگذاری حافظه مالیاتی خود به دیگران، 10% از مجموع مبلغ فروش انجام شده یا 2 میلیون تومان از فروشنده به عنوان جریمه اخذ می‌شود. علاوه بر آن، واحد صنفی از اعمال معافیت‌های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق‌های قانون مالیات‌های مستقیم در همان سال مالی محروم می‌شود

 

مزایای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی

مودیان مالیاتی که برای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، مطابق مقررات نحوه صدور صورتحساب موجود در سامانه، اقدام کرده، علاوه بر اینکه از شمول جرایم مالیاتی مربوطه، خارج شده، از مشوق های مالیاتی و مزایای متعددی نیز برخوردار می شوند. لذا، در این بخش، به توضیح مزایای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، پرداخته که به شرح زیر می باشد:

 

برخورداری از تسهیلات ماده 4 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان: مطابق ماده 4 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اصل بر صحت اطلاعات و عمل مودیان مالیاتی است که برای صدور صورت حساب الکترونیکی، از طریق سامانه اقدام می نمایند.

 

لذا، در صورت صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، از طریق سامانه، ممیز مالیاتی، بدون مراجعه به دفاتر و مدارک مودی، صرفا با استفاده از اطلاعات مربوط به صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، برای تعیین مالیات، اقدام می کند.

 

اما در صورتی که مودی از ثبت و صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، در سامانه، خودداری نماید، ممیز مالیاتی، به کلیه دفاتر، مدارک و اسناد مودی مراجعه کرده و با استفاده از اطلاعات موجود در آنها، محاسبه مالیات را انجام می دهد که ممکن است، در مقایسه با روش اول و صدور صورتحساب توسط خود مودی، مبلغ بسیار بالاتری، به عنوان مالیات تعیین شود. البته، امکان اعتراض به این میزان از مالیات، در مراجع حل اختلاف مالیاتی وجود خواهد داشت.

 

عدم نیاز به ثبت صورت معاملات فصلی در سامانه معاملات فصلی: مودیانی که برای ثبت صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، در سامانه اقدام کرده اند، از ثبت اطلاعات مربوط به معاملات، در سامانه صورت معاملات فصلی، معاف خواهند بود.

بطور خلاصه، برای هر شخص حقیقی یا حقوقی مشمول این قانون، چه خریدار و چه فروشنده و ارائه دهنده و پذیرای خدمات، یک کارپوشه همراه با حافظه مالیاتی در سامانه‌ ایجاد می‌شود که کلیه معاملات و خدمات در این سامانه و از طریق این کارپوشه‌ها انجام می‌پذیرد و برای هر معامله و خدمت یک صورتحساب نیز صادر می‌شود که به تایید دو طرف می‌رسد. سازمان امورمالیاتی طبق این صورتحساب نسبت به اخذ مالیات اقدام می‌نماید.

همه چیز آنلاین است 

طبق این قانون و پس از اجرای آن، کلیه معاملات باید ذیل سامانه مودیان انجام پذیرد.

در تمام شهرها و روستاهای ایران، کلیه معاملات باید ذیل سامانه و همراه با صدور صورتحساب الکترونیک انجام پذیرد.

اما با مراجعه به طرح‌ها و قوانینی شبیه به این قانون از نظر شمولیت و اجرای سیستمی نظیر نسخه الکترونیک، سوالاتی پیرامون نحوه‌ و آماده بودن بستر اجرای آن پیش می‌آید. هم اکنون در اجرای نسخه الکترونیک با مشکلاتی همچون قطعی اینترنت و عدم اتصال به سامانه و عدم آشنایی روستاییان و افراد مسن با آن روبرو هستیم.

پای همه وسط است

این سامانه تنها پلی بین خریدار و فروشنده نیست بلکه باید اشراف و ارتباط کامل با سایر نهادها و سازمان‌ها همچون گمرک، بانک مرکزی، وزارت صمت و غیره داشته باشد تا اگر کالا و خدمتی خرید و فروش شد یا پولی رد و بدل شد ولی جایی در این سامانه ثبت نشد، شناسایی شده و به عنوان فرار مالیاتی مورد بررسی قرار گیرد.

در این سامانه، هر کالا و خدمتی باید بر اساس یک شناسه واحد، مورد شناسایی قرار گیرد. شناسه واحد کالا و خدمات که نشانگر آن کالا و خدمت است و قیمت، مبدا، میزان مالیات و سایر داده‌های مرتبط را داراست. در حال حاضر بسیاری از کالاها و خدمات فاقد چنین شناسه‌ای هستند.

پس از اجرای این قانون، هر قانون مالیاتی دیگر باید قابلیت اجرا در این سامانه را دارا باشد. بنابر بر ادعای کارشناسان و مسئولان سازمان مالیاتی و البته عدم آمادگی زیرساخت‌های لازم برای اجرای قانون پایانه‌ها، چندین سال طول خواهد کشید تا اجرای آن به مطلوبیت برسد. اجرای دقیق و باحوصله‌ی این قانون زمینه ساز اجرای صحیح قوانین آینده است که بر بستر این سامانه اجرا خواهد شد.

باید توجه داشته باشید که این طرح دارای قوانین متعددی است. مطالعه و آگاهی از این قوانین برای تمام کسانی که مشمول اجرای این طرح هستند، الزامی است. بنابراین اگر شما هم جزو اشخاص مشمول هستید، قبل از ثبت نام در سامانه حتما باید قوانین مربوطه به پایانه های فروشگاهی را بررسی کنید. این قوانین به صورت کامل در سایت سازمان امور مالیاتی کشور بیان شده اند.

نتیجه گیری:

سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی یکی از سامانه های جدیدی است که  توسط سازمان امور مالیاتی کشور به منظور جلوگیری از فرارهای مالیاتی ایجاد شده است. طبق قانون مصوب آبان ماه ۱۳۹۸ در این رابطه، تمام مشمولین و مودیان مالیاتی باید در این سامانه نام نویسی کرده و صورتحساب های الکترونیکی خود را از این طریق ارسال نمایند. کسانی که در موعد مقرر ثبت نام سامانه مودیان را انجام نداده و این صورتحساب ها را ارسال نکنند، مشمول جریمه خواهند شد. این جریمه هم حداقل به میزان ۲۳ درصد فروش آن ها خواهد بود. به همین خاطر، در این جا نحوه نام نویسی در سامانه مذکور را به صورت مفصل برای تان توضیح داده ایم. هم چنین، روش مشاهده و اطلاع از قوانین مربوطه را هم بیان کردیم. از این رو، به سادگی می توانید از قوانین پایانه های فروشگاهی مطلع شده و نسبت به نام نویسی در سامانه مودیان اقدام نمایید. در نتیجه، مشمول پرداخت جریمه تخطی از قانون نخواهید شد.

کلام آخر

قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان با هدف ساده سازی فرآیندهای خرید و فروش از یک سو و ایجاد فضای شفاف اقتصادی و مالیاتی به وجود آمده است. اما همان گونه که مشاهده نمودید، انجام تکالیف این قانون دارای پیچیدگی هایی است که لزوم اطلاع از قوانین و بخشنامه‌ها به ویژه صفر تا صد مالیات کارتخوان را آشکارتر می‌سازد. زیرا کلیه مباحث این قانون از جمله ثبت نام در سامانه، ثبت صندوق فروشگاهی، صدور صورتحساب‌های درست و قابل قبول و سایر موارد مربوطه نیازمند آموزش هستند؛ در غیر این صورت کسب و کار شما را با چالش مواجه خواهند نمود.